Τα νησιά θυσία στον «βωμό» μεγάλων επενδύσεων

«Σύνθετα τουριστικά καταλύματα», «Οργανωμένοι υποδοχείς τουριστικών δραστηριοτήτων», «Στρατηγικές επενδύσεις» που προωθούνται μέσω σχεδίων χωρικής ανάπτυξης: το τρίπτυχο που «τσιμεντώνει» νησιά του Αιγαίου, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις στις τοπικές κοινωνίες οι οποίες θέλουν να πάρουν ανάσα από τον υπερτουρισμό ή ανησυχούν μήπως έρθει και τους βρει.

Ομως τα λεφτά είναι πολλά: εκτάσεις εκτός σχεδίου δόμησης συνενώνονται για να εξασφαλιστεί η ανέγερση ξενοδοχείων και πολυτελέστατων κατοικιών εκατοντάδων τετραγωνικών μέτρων που ουδεμία σχέση έχουν με τον παραδοσιακό χαρακτήρα των νησιών και στρατηγικές επενδύσεις μπαίνουν με τις ευλογίες επιτροπών των αρμόδιων υπουργείων σε φαστ τρακ διαδικασία αδειοδότησης ενώ τους δίνονται φορολογικά και άλλα κίνητρα, προτού καλά καλά γίνουν αντιληπτές οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις τους.

Και μέσα σε όλα, η τοπική κοινωνία αλλά και η τοπική διοίκηση δεν έχουν λόγο για αυτά που χτίζονται –ή πρόκειται να χτιστούν– δίπλα τους.

Πρόκειται για ένα σύστημα «επιστημονικά» πλασμένο: η πολιτεία φτιάχνει τα τοπικά και ειδικά πολεοδομικά σχέδια (ΤΠΣ – ΕΠΣ) και τα ειδικά σχέδια χωρικής ανάπτυξης και στρατηγικών επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ), φέρνοντάς τα προς συζήτηση με τις τοπικές κοινωνίες με τη μορφή κατεπείγοντος, δίνοντας ελάχιστο χρόνο αντίδρασης σε αυτές, όπως έγινε πριν από μερικούς μήνες στην Σκύρο και πριν από μερικές ημέρες στην Τζια.

Στην περίπτωση της Σκύρου, που ήταν ένα από τα πρώτα που έφτασαν στο σημείο της διαβούλευσης με τους πολίτες και τους τοπικούς φορείς, διατέθηκαν λιγότερες από πέντε ημέρες στους ενδιαφερόμενους για να διαβάσουν, να επεξεργαστούν και να αναλύσουν περίπου 600 σελίδες με κείμενο που περιείχε εξειδικευμένους όρους και σχέδια.

Το ίδιο χρονικό διάστημα –πέντε ημέρες– δόθηκε και στην περίπτωση της Τζιας. Και πρόκειται για σχέδια τα οποία, αν μη τι άλλο, θα ορίζουν τη ζωή των ντόπιων για χρόνια, καθώς έχουν συνήθως ένα ορίζοντα τουλάχιστον 10-15 ετών και μετά ξανασυζητιούνται επειδή προκύπτουν διάφορα θέματα. Με λίγα λόγια επηρεάζουν τη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς. Δεν θα έπρεπε λοιπόν αυτή η διαδικασία να διαρκεί αν όχι εβδομάδες, μήνες;

Και το πλέον σημαντικό: αυτά τα σχέδια δημιουργούν τετελεσμένα στον πολεοδομικό σχεδιασμό, αφού περιλαμβάνουν τις μεγάλες τουριστικές μονάδες που μπορούν να ανεγερθούν. Με τη σειρά τους οι τουριστικές μονάδες αποτελούν όχημα για τη δημιουργία βιλών που διατίθενται για πώληση και έτσι, υπό τον μανδύα της «τουριστικής ανάπτυξης», μετατρέπεται σιγά σιγά το Αιγαίο σε Αγρια Δύση του real estate, από το οποίο προκύπτουν και τα μεγαλύτερα κέρδη.

Προς αποφυγή παρεξηγήσεων: το Protagon δεν είναι κατά της ανάπτυξης. Είναι υπέρ, αρκεί αυτή να γίνεται σε λογικά πλαίσια, σε συμφωνία με τις τοπικές κοινωνίες και με φροντίδα για τη διατήρηση του χαρακτήρα των νησιών μας – γιατί στο κάτω κάτω της γραφής, αυτά αποτελούν την ουσία του προϊόντος που ελκύει τον τουρισμό στο Αιγαίο. Σε αυτό το σημείο βέβαια θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι οι «στρατηγικές επενδύσεις» είναι ένας όρος που προέκυψε σε νομοθεσία η οποία ψηφίστηκε το 2010, στην αρχή της οικονομικής κρίσης, με σκοπό τη διευκόλυνση προσέλκυσης κεφαλαίων στους κλάδους της βιομηχανίας, της ενέργειας, του τουρισμού, των μεταφορών και επικοινωνιών, της υγείας – ακόμα και του πολιτισμού.

Ειδικά όμως όσον αφορά τον τουρισμό, και δη στα μικρού και μεσαίου μεγέθους νησιά, ίσως θα πρέπει πλέον να εξεταστεί αν συντρέχουν οι λόγοι να εφαρμόζεται. Οι αντιδράσεις δεν είναι λίγες. Τον Νοέμβριο του 2024, όταν συζητήθηκε το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο στα Φηρά, τοπικοί φορείς εξέφρασαν την έντονη ανησυχία τους για τις στρατηγικές τουριστικές επενδύσεις.

Τον Μάρτιο του 2025, ο Δήμος Τήνου μέσω σειράς προτάσεων που υπέβαλε για το σχεδιαζόμενο τοπικό πολεοδομικό σχέδιο, ζήτησε την απαγόρευση των στρατηγικών επενδύσεων, καθώς και την απαγόρευση ή τον σημαντικό περιορισμό των σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων και των οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων που περιλαμβάνουν ξενοδοχειακές μονάδες και real estate πολυτελών κατοικιών. Στις αρχές Μαΐου έντονες ήταν και οι αντιδράσεις στην Τζια κατά την παρουσίαση του πολεοδομικού σχεδίου, όπου μπήκε στο στόχαστρο της τοπικής κοινωνίας η προνομιακή μεταχείριση των μεγάλων τουριστικών μονάδων, ενώ την ίδια ώρα προβλέπεται αύξηση της αρτιότητας στα 16 στρέμματα σε εκτός σχεδίου περιοχές με αποτέλεσμα οι ντόπιοι μικροϊδιοκτήτες να μην μπορούν να χτίσουν.

Αυτές είναι μόνο μερικές από τις αντιδράσεις που καταγράφηκαν τους τελευταίους μήνες. Τα νησιά του Αιγαίου που βρίσκονται αντιμέτωπα με την απειλή στρατηγικού και μεγαλοεπενδυτικού «τσιμεντώματος» δεν είναι λίγα. Και η ιστορία των μεγάλων σχεδίων στα εδάφη τους δεν είναι ακριβώς πρόσφατη – ξεκινάει πριν από μία δεκαετία, ενώ δηλαδή βρισκόμασταν ακόμα στην «καρδιά» της οικονομικής κρίσης.

Ιος

Η υπόθεση ξεκινάει το 2014, όταν με κοινή υπουργική απόφαση εγκρίνεται η δημιουργία σύνθετου τουριστικού καταλύματος σε έκταση άνω των 180 στρεμμάτων. Λίγο αργότερα εγκρίνεται και η παραχώρηση χρήσης αιγιαλού. Κάτοικοι του νησιού αντιδρούν και το 2016 προσφεύγουν στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Εξι χρόνια μετά, το 2022, οι υπουργικές αποφάσεις για το εν λόγω εγχείρημα κρίθηκαν άκυρες. Εν τω μεταξύ, το 2020 εγκρίνεται από το υπουργείο Ανάπτυξης η ένταξη σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων και παραθεριστικών – τουριστικών κατοικιών που σχεδιάζονται στην Ιο, στις διαδικασίες «στρατηγικών επενδύσεων».

Ενα πρότζεκτ με προϋπολογισμό 43 εκατ. ευρώ στις περιοχές «Κουμπαρά-Διακοφτό» στην «Τζαμαριά – Φάρος», ένα μπουτίκ ξενοδοχείο και παραθεριστικές κατοικίες στο «Πικρί Νερό» με 45 εκατομμύρια μπάτζετ και άλλα δύο σύνθετα τουριστικά καταλύματα και τουριστικές κατοικίες στην ευρύτερη περιοχή «Παπάς – Λούκα – Μανούσου», με προϋπολογισμό 90 εκατομμύρια. Μετά το μπλόκο από το Συμβούλιο της Επικρατείας, ο επενδυτής που κατέχει εκτάσεις ίσες με το ένα τρίτο του νησιού και του οποίου τα σχέδια κλονίστηκαν, προχώρησε σε αναθεώρηση των μελετών, οι οποίες πρόσφατα κατατέθηκαν προς διαβούλευση. Ωστόσο, εγείρονται ερωτήματα για το timing σε συνδυασμό με το μεγάλο μέγεθος των πρότζεκτ, αφού αυτή την περίοδο βρίσκεται υπό διαμόρφωση το τοπικό πολεοδομικό σχέδιο του νησιού και, όπως φαίνεται, κάποιος βιάζεται να προλάβει.

Ηδη λειτουργεί ένα σύνθετο τουριστικό κατάλυμα εγκεκριμένο ως «στρατηγική επένδυση», με 75 βίλες με πισίνες και ιδιωτικές κατοικίες – η έναρξη λειτουργίας του πήρε αναβολή από το 2021 στο 2022 λόγω της πανδημίας. Σε φάση αδειοδότησης και πάλι υπό το πλαίσιο των στρατηγικών επενδύσεων βρίσκεται άλλο ένα πρότζεκτ με πεντάστερο ξενοδοχείο δυναμικότητας άνω των 170 κλινών και πάνω από 60 βίλες προς πώληση ή ενοικίαση, με την κάθε βίλα να έχει και δική της πισίνα, σε συνολική έκταση άνω των 172 στρεμμάτων. Επιπλέον, στο εν λόγω τουριστικό χωριό θα υπάρχουν εγκαταστάσεις spa –εννοείται με πισίνα, όπως ισχύει άλλωστε και για το πεντάστερο ξενοδοχείο– γήπεδα μίνι γκολφ και πολλά ακόμα κομφόρ.

Κατά την πρόσφατη συζήτηση του τοπικού πολεοδομικού σχεδίου του νησιού αποκαλύφθηκε ότι «επανεμφανίστηκαν» δύο οικοδομικοί συνεταιρισμοί που εγκρίθηκαν κατά τη διάρκεια της χούντας, αλλά δεν προχώρησαν έκτοτε. Επί της ουσίας: η τοπική κοινωνία φαίνεται να είναι κατά των οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων και των μεγάλων επενδύσεων στον τουρισμό. Από την άλλη, στο τοπικό πολεοδομικό σχέδιο η παρουσία των μεγάλων μονάδων εμφανίζεται ως «θετική» – και ας πρόκειται για δύο τεραστίων διαστάσεων και εκτός κλίμακας του νησιού τουριστικά χωριά, που μάλιστα βρίσκονται σε μικρή σχετικά απόσταση το ένα από το άλλο.

Κύθνος

Πέρυσι το καλοκαίρι δόθηκε το πράσινο φως για την ανακαίνιση του πρώην Ξενία, αφού τον προηγούμενο χρόνο το υπουργείο Πολιτισμού είχε απορρίψει τη μελέτη με αποτέλεσμα να γίνει νέα, η οποία και εγκρίθηκε.

Μαζί όμως με την αναβίωση του εμβληματικού ξενοδοχείου, που είναι άμεσα συνδεδεμένο με τα Λουτρά της Κύθνου, έρχονται και τα σχέδια για ανέγερση πολυτελών κατοικιών, τα οποία συζητήθηκαν στις 2 Μαΐου στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού και αναμένεται η έγκριση ή μη της μελέτης ανέγερσής τους. Συγκεκριμένα υποβλήθηκαν σχέδια για: δύο νέα συγκροτήματα αυτοτελώς εξυπηρετούμενων καταλυμάτων με υπόγειο και πισίνες, άλλο νέο συγκρότημα δύο ορόφων με καταλύματα, υπόγειο και πισίνες, κι άλλα τρία νέα συγκροτήματα διώροφων τουριστικών καταλυμάτων με υπόγειο και πισίνες. Επίσης, και για ένα νέο συγκρότημα υπόσκαφων κατοικιών με υπόγειο. Χωρίς πισίνες.

Σύρος

Κάθε Αύγουστο, τα τελευταία χρόνια, οι τουριστικές, δημόσιες και δημοτικές υποδομές φτάνουν στα όριά τους, με αποτέλεσμα πολλοί από τους ντόπιους –όπως και σε άλλα νησιά– να μένουν «αμπαρωμένοι» στα σπίτια τους προσπαθώντας να αποφύγουν τον μεγάλο συνωστισμό.

Το κυκλοφοριακό, ιδίως μέσα στην Ερμούπολη, μεσουρανεί, ενώ οι θέσεις πάρκινγκ αποτελούν όνειρο θερινής νυκτός. Και αυτό εξυπακούεται, αφού πρόκειται για μια πόλη που δημιουργήθηκε πριν από ενάμιση αιώνα και ως εκ τούτου δεν υπάρχουν περιθώρια παρεμβάσεων όταν δέχεται μεγάλο όγκο οχημάτων. Ωστόσο, το γεγονός ότι η τουριστική σεζόν της Σύρου περιορίζεται μόνο μέσα στον Αύγουστο, άντε και λίγο στα τέλη Ιουλίου, καθιστά τις επενδύσεις σε υποδομές ασύμφορες –αν μιλάμε για πληρότητες της τάξεως του ενός μήνα– με αποτέλεσμα κάθε Αύγουστος να γίνεται αβίωτος.

Με αυτά τα δεδομένα, πριν από λίγες ημέρες τέθηκε προς δημόσια διαβούλευση το πρώτο σχέδιο στρατηγικής επένδυσης για τουριστική μονάδα στο νησί και θα παραμείνει αναρτημένο, ανοικτό για σχόλια έως τις 23 Μαΐου. Ο επενδυτικός φάκελος κατατέθηκε τον Δεκέμβριο του 2024 στην Enterprise Greece, στις ηλεκτρονικές σελίδες της οποίας πραγματοποιείται και η δημόσια διαβούλευση.

Το προτεινόμενο έργο, προϋπολογισμού σχεδόν 76 εκατομμυρίων, αφορά πεντάστερο ξενοδοχείο με 166 κλίνες και 69 κατοικίες με 249 κλίνες, σε συνολική έκταση άνω των 530 στρεμμάτων σε περιοχή κοντά στον Γαλησσά, στα Λαγούδια Χαρασώνας. Πριν από μία δεκαετία είχε ξαναγίνει «κρούση» από τον ίδιο επιχειρηματία για τέσσερα πεντάστερα 290 κλινών και 91 κατοικίες 250 κλινών, μαζί με υποδομές Spa, αμφιθέατρο εκδηλώσεων, μαρίνα/πλωτή εξέδρα, βοτανικό πάρκο, πισίνες και χώρους αθλοπαιδιών, σε έκταση 490 στρεμμάτων στη συγκεκριμένη περιοχή, όχι όμως στο πλαίσιο της νομοθεσίας των στρατηγικών επενδύσεων.

Τα σχέδια του 2015 δεν προχώρησαν, αν και υπήρχε θετική εισήγηση για τον Προκαταρκτικό Προσδιορισµό Περιβαλλοντικών Απαιτήσεων από τη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Πολιτικής του υπουργείου Περιβάλλοντος. Τώρα στην αίτηση ζητείται η ένταξη του νέου σεναρίου στην κατηγορία «Στρατηγικές επενδύσεις 1», σύμφωνα με νομοθεσία του 2021 που προβλέπει τόσο προνόμια χωροθέτησης όσο και ταχεία αδειοδότηση. «Στόχος της επένδυσης είναι τόσο η δημιουργία ενός τουριστικού συγκροτήματος ήπιας ανάπτυξης με συμβατές και συμπληρωματικές χρήσεις με απόλυτο σεβασμό στο πολιτιστικό και φυσικό περιβάλλον της περιοχής, όσο και η διατήρηση αμετάβλητων όμορων οικοσυστημάτων», αναφέρεται στα έγγραφα που έχουν υποβληθεί.

Πάρος

Στη δημοφιλή παραλία του Μαρτσέλου, στον κόλπο της Παροικιάς, βρίσκεται σε εξέλιξη πρότζεκτ το οποίο έχει αναστατώσει την τοπική κοινωνία και τις δημοτικές αρχές τα τελευταία χρόνια. Στα τέλη του 2022 ξεκίνησαν οικοδομικές εργασίες για τουριστικό συγκρότημα πολύ κοντά στην παραλία.

Το καλοκαίρι του 2023, κατόπιν πρότασης δημοτικού συνδυασμού, το δημοτικό συμβούλιο αποφάσισε ομόφωνα «τον έλεγχο της αδείας από τις αρμόδιες Υπηρεσίες Δόμησης σε σχέση με τα πραγματοποιούμενα έργα, όπως επίσης και τον έλεγχο από την Επιθεώρηση Περιβάλλοντος για τυχόν περιβαλλοντικές παραβάσεις».

Την ίδια περίοδο δημοτικές οργανώσεις άρχισαν να αλληλοκατηγορούνται για το πώς έφτασε η κατάσταση σε αυτό το σημείο, ενώ οι εργασίες προχωρούσαν και ενώ υπήρχαν πληροφορίες ότι έχει γίνει υπερβολικό μπάζωμα προκειμένου να κερδηθεί επιπλέον όροφος. Μάλιστα, σε τοπογραφικές μελέτες, σύμφωνα με πληροφορίες, εμφανίζονταν υψομετρικές διαφορές της τάξεως των 4 μέτρων σε σχέση με επίσημους χάρτες της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού και λόφος εκεί που κανονικά υπήρχε κατωφέρεια – προφανώς για αυτό στην περιοχή είχε επικρατήσει το τοπωνύμιο «Βούτημα».

Τον Μάιο του 2023, ο Συνδυασμός «Πάρος με Ευθύνη και Ενότητα», σε ανακοίνωση για το Μαρτσέλο της Παροικιάς ανέφερε: «Οταν ολοκληρωθούν οι οικοδομικές εργασίες, η περιοχή θα γεμίσει ομπρελοκαθίσματα που θα καταστήσουν την καλύτερη παραλία της Παροικιάς μη διαθέσιμη για τους συμπολίτες και τους επισκέπτες μας, αφού σύμφωνα με την εμπειρία μας σε ανάλογες περιπτώσεις θα διατίθεται μόνο στους πελάτες του πεντάστερου ξενοδοχείου».

Το επόμενο καλοκαίρι, πολίτες οργανώνουν κάλεσμα στην εν λόγω περιοχή καθώς υπάρχουν εξελίξεις: Ανάμεσά τους ήταν και ο Χρίστος Γεωργούσης ο οποίος ανέφερε ότι «πέρα από το τουριστικό συγκρότημα, η λειτουργία beach bar που ανήκει στον ίδιο επιχειρηματικό όμιλο υποβαθμίζει με την τρομακτική ηχορύπανση την ποιότητα της ζωής των περιοίκων.

Επίσης, λόγω της λειτουργίας του απειλείται μεγαλύτερο κομμάτι της παραλίας. Κι όλα αυτά συμβαίνουν στο νησί που γέννησε το κίνημα της πετσέτας: βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη η κατάληψη» με ξαπλώστρες –του ξενοδοχείου και του beach bar– της πλέον δημοφιλούς παραλίας της Παροικιάς».

Κερασάκι στην τούρτα: η πληροφορία ότι στα παραπάνω έρχεται να προστεθεί η πρόθεση αξιοποίησης και του θαλάσσιου χώρου με πλωτή εξέδρα για πρόσδεση σκαφών και για θαλάσσια σπορ, έπειτα από θετική εισήγηση του οικείου λιμεναρχείου. Η πρώτη αντίδραση το 2024 ήρθε από το δημοτικό συμβούλιο, το οποίο γνωμοδοτούσε αρνητικά στην τοποθέτηση πλωτών εξεδρών σε θαλάσσιες περιοχές νησιού, ενώ εστάλη και επιστολή προς τα αρμόδια υπουργεία συγκεκριμένα για την παραλία Μαρτσέλου.

Mαρτσέλο, τότε...

Από αυτό το σημείο, χρειάστηκε περίπου ένας χρόνος για να ταρακουνηθούν ξανά οι τοπικές αρχές: στις αρχές Απριλίου το υπουργείο Ναυτιλίας αποφάσισε την τοποθέτηση της εν λόγω εξέδρας «συνολικού εμβαδού 80,00 τ.μ. για εποχική χρήση μέχρι εννέα μηνών, με ισχύ για πέντε έτη έως και τον Νοέμβριο του 2030».

Τελευταίο επεισόδιο: πριν από μερικές ημέρες, ο δήμαρχος Πάρου έστειλε επιστολή στο λιμεναρχείο Πάρου, στην οποία εκφράζει την έντονη ανησυχία του και ζητά να εισηγηθεί το λιμεναρχείο «στην Αρμόδια Διεύθυνση της Γενικής Γραμματείας Ναυτιλίας και Λιμένων την μη τοποθέτηση της πλωτής εξέδρας, για λόγους ασφάλειας των λουόμενων και της ναυσιπλοΐας».

Οπως όλα δείχνουν, το σίριαλ θα συνεχιστεί. Σε άλλα νέα, πέρα από την παραλία Μαρτσέλου, πρόσφατα ανακοινώθηκε η απόκτηση οικοπέδου στη Νάουσα για επέκταση υπάρχοντος ξενοδοχείου και περαιτέρω αύξηση της δυναμικότητάς του, ενώ στα πολύ μεγάλα πρότζεκτ στην ίδια περιοχή περιλαμβάνεται πεντάστερο προϋπολογισμού 53 εκατομμυρίων σε έκταση 328 στρεμμάτων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η εταιρεία που προωθεί το εν λόγω πρότζεκτ «προετοιμάζεται για την αδειοδότησή» του μέσω του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου.

Αντίπαρος

Σε φυλλάδιο που έχει κυκλοφορήσει προωθείται στρατηγική επένδυση με ξενοδοχεία και περίπου 100 βίλες, σε έκταση, που μέρος της έχει χαρακτηριστεί δασικό και του οποίου επιδιώκεται ο αποχαρακτηρισμός, σύμφωνα με την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος & Πολιτισμού.

Πρόκειται για μία έκταση 880 στρεμμάτων στα νότια του νησιού και οι οι υποψήφιοι επενδυτές αναφέρουν ότι έχουν καταθέσει αίτημα το πρότζεκτ τους να ενταχθεί στις στρατηγικές επενδύσεις που αδειοδοτούνται κεντρικά και όχι από τις τοπικές αρμόδιες υπηρεσίες. Ακόμα, στην Αντίπαρο δρομολογείται η κατασκευή δύο ξενοδοχειακών μονάδων σε διαφορετικές περιοχές του νησιού, σε συνολική έκταση 16 στρεμμάτων.

Μήλος

Πέρα από τη γνωστή υπόθεση στο Σαρακήνικο, όπου εντοπίστηκαν μέχρι και παρατημένες βέργες και σίδερα, μετά τη διακοπή εργασιών για την ανέγερση ξενοδοχείου, στη Μήλο παρατηρείται «οργασμός» έκδοσης αδειών για τουριστικά καταλύματα.

Για την ακρίβεια, έρευνα της «Καθημερινής» αποκάλυψε ότι βρίσκονται στα σκαριά 48 νέα ξενοδοχεία, με δύο από αυτά να είναι τεραστίων διαστάσεων: «Το ένα εγκρίθηκε με σειρά κρατικών αποφάσεων μέσα στην καρδιά του βιοτόπου της απειλούμενης οχιάς της Μήλου και το δεύτερο, που βρίσκεται εκτός προστατευόμενης περιοχής, θα έχει 125 πισίνες, μία για κάθε δωμάτιο.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι αδειοδοτήσεις: πολλά από τα ξενοδοχεία δηλώνουν 99 κλίνες, καθώς οι 100 κλίνες είναι το όριο για την υποχρέωση εκπόνησης μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων», αναφέρεται στην έρευνα.

Η μακέτα με τα… σχέδια των υπευθύνων για τη δημιουργία ξενοδοχείου α λα Ντουμπάι στο Σαρακήνικο

Σε συνέχεια της υπόθεσης του Σαρακήνικου υπήρξε αναστολή νέων οικοδομικών αδειών, οι οποίες δεν αφορούσαν όλο το νησί, αλλά μόνο περιοχές ειδικής προστασίας. Την ίδια ώρα, «υπάρχει ένας οργασμός εκσκαφών σε οικόπεδα χωρίς πρόσωπο σε δρόμο, καθώς όλοι σπεύδουν να προχωρήσουν σε οικοδομικές εργασίες και να κατοχυρώσουν δικαίωμα δόμησης πριν πραγματοποιηθεί έλεγχος των αδειών που εκδόθηκαν», επεσήμανε σε ανακοίνωσή της η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος. Εννοείται πως από την αναστολή εξαιρούνται οι «στρατηγικές επενδύσεις», όπως ισχύει άλλωστε και σε Μύκονο και Σαντορίνη.

Σίφνος

«Η υλοποίηση των αντίστοιχων οικοδομικών αδειών θα πλήξει τη φυσιογνωμία της Σίφνου και θα επιφέρει ανεπανόρθωτη βλάβη στο προστατευόμενο, παραδοσιακό, φυσικό και οικιστικό περιβάλλον της μικρής αυτής νήσου, ως ευαίσθητου οικοσυστήματος, ιδίως, λόγω της εκτεταμένης επιχείρησης ανοικοδόμησης σε εκτός σχεδίου περιοχή, καθ’ υπέρβαση της φέρουσας ικανότητας της νήσου, της χρήσης παρανόμως διανοιγμένου δρόμου πρόσβασης, της κατασκευής υπόσκαφων κτιρίων και κολυμβητικών δεξαμενών, μη προβλεπόμενων από το ειδικό καθεστώς όρων δόμησης της Σίφνου, αλλά και λόγω της σχεδιαζόμενης εκμετάλλευσης των νέων κτισμάτων για τουριστικούς σκοπούς…».

Αυτό αναφερόταν στην προσωρινή απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας τον Μάρτιο για την κατασκευή δύο υπόσκαφων συγκροτημάτων κατοικιών με πισίνες, έπειτα από προσφυγή δύο κατοίκων και ενός ιδιοκτήτη εξοχικού. Δύο μήνες πριν από την συγκεκριμένη απόφαση του ΣτΕ η υπηρεσία δόμησης Μήλου, στην αρμοδιότητα της οποίας περιλαμβάνεται και η Σίφνος, είχε δώσει το πράσινο φως για νέο πεντάστερο ξενοδοχείο κατόπιν έκδοσης οικοδομικής άδειας.

Επισημαίνεται ότι το 1976 η Σίφνος με υπουργική απόφαση χαρακτηρίστηκε προστατευόμενη ως τόπος ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους, που σημαίνει ότι οποιαδήποτε παρέμβαση στο τοπίο της επιτρέπεται μόνο με ειδικό χωροταξικό σχεδιασμό, ο οποίος όμως δεν έχει ακόμη εκπονηθεί για το νησί.

Το 2024 η Σίφνος, μαζί με την Σέριφο και τη Φολέγανδρο, εντάχθηκαν στον κατάλογο των «επτά πιο απειλούμενων μνημείων και τόπων πολιτιστικής κληρονομιάς» στην Ευρώπη, στα πλαίσια πρωτοβουλίας που διοργανώνει η Europa Nostra, μία πανευρωπαϊκή ομοσπονδία μη κυβερνητικών οργανώσεων από 47 χώρες.

Αστυπάλαια

Πέρυσι αποκαλύφθηκε ότι σχεδιαζόταν επένδυση σε έκταση 2.000 στρεμμάτων με ένα ξενοδοχείο και έως 250 κατοικίες με προϋπολογισμό 100 εκατομμυρίων ευρώ, με την επενδύτρια εταιρεία  να κάνει λόγο για “ήπια δόμηση”. Από την άλλη πλευρά οι τοπικές αρχές αντέκρουαν ότι το μέγεθος της δόμησης ξεπερνά την αντίστοιχη 20ετίας και ότι σε έκταση είναι μεγαλύτερη από τη Χώρα και το Λιβάδι, επισημαίνοντας ότι εάν η επένδυση προχωρήσει θα προσφύγουν στο ΣτΕ.

Ο επενδυτής αργότερα ανέφερε ότι το πρότζεκτ του δεν αφορά 250 αλλά 35-40 μεγάλες βίλες, με εμβαδό 200-250 τ.μ. έκαστη, και ότι στόχος του είναι να αποτελέσουν κινητήρια δύναμη για την ανάπτυξη και άλλων κλάδων στο νησί, όπως η γεωργία και η κτηνοτροφία.

Αν και το Κεντρικό Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕΣΥΠΟΘΑ) του υπουργείου Περιβάλλοντος ήταν σύμφωνο, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Νίκος Ταγαράς μετά το άνοιγμα του «ασκού του Αιόλου» από τις τοπικές και πολιτικές αντιδράσεις δεν υπέγραψε την απόφαση προέγκρισης της επένδυσης παραπέμποντας σε επαναξιολόγηση των σχεδίων όταν ολοκληρωθεί το υπό εκπόνηση πολεοδομικό σχέδιο του νησιού.

Σημειώνεται ότι ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Νικητιάδης, σε γραπτή ερώτησή του προς το υπουργείο Περιβάλλοντος για το θέμα, πριν από την ανακοίνωση Ταγαρά ότι το έργο μπαίνει στον «πάγο», ανέφερε το εξής: «Γιατί ενώ υπάρχει σειρά ιδιοκτησιών που είναι χαρακτηρισμένες ως δασικές και δεν έχουν αποχαρακτηριστεί, εδώ το Κεντρικό Συμβούλιο Πολεοδομικών θεμάτων και αμφισβητήσεων του Υπουργείου Περιβάλλοντος, έδειξε τέτοια σπουδή και ταχύτητα και ενέκρινε ένα έργο που αλλοιώνει τον χαρακτήρα και το περιβάλλον του νησιού και μάλιστα χωρίς αυτό να διαθέτει τις ανάλογες υποδομές;».

Η ερώτησή του δεν απαντήθηκε. Πάντως, το τοπικό πολεοδομικό σχέδιο της Αστυπάλαιας, μετά το οποίο θα επαναξιολογηθεί το εν λόγω πρότζεκτ, δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί φέτος.

Πηγή: Protagon.gr